Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) vừa gửi công văn khẩn đề xuất UBND TP.HCM giao nhiệm vụ và bố trí vốn để triển khai công tác chuẩn bị đầu tư hai dự án metro quan trọng, kết nối TP.HCM với tỉnh Bình Dương.
Đây là các tuyến metro số 1 (TP mới Bình Dương – Suối Tiên) và metro số 2 (Thủ Dầu Một – Hiệp Bình Phước), được kỳ vọng sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế, giao thông và đô thị hóa khu vực theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development – phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng). Dưới đây là thông tin chi tiết về hai dự án này, bao gồm quy mô, tiến độ, nguồn vốn và các chính sách mới hỗ trợ triển khai.
Tuyến Metro Số 1: TP Mới Bình Dương – Suối Tiên
Tổng quan dự án
– Chiều dài: Hơn 29 km, toàn bộ tuyến đi trên cao.
– Điểm đầu – điểm cuối: Từ ga S1 (trung tâm TP mới Bình Dương) đến ga Suối Tiên (nối với tuyến metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên).
– Số lượng ga: 17 ga.
– Depot: Sử dụng chung depot Long Bình của tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên).
– Tổng mức đầu tư dự kiến: 46.725 tỷ đồng.
Tiến độ dự án
– Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã được Hội đồng Thẩm định Nhà nước hoàn tất thẩm định và trình lên Chính phủ.
– Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã giao Bộ trưởng Bộ Xây dựng, thay mặt Chính phủ, ký tờ trình gửi Quốc hội để xem xét.
– Tuy nhiên, dự án chưa được trình Quốc hội để phê duyệt chủ trương đầu tư theo quy trình cũ.
Ý nghĩa và tầm quan trọng
Tuyến metro số 1 (TP mới Bình Dương – Suối Tiên) sẽ kết nối trực tiếp trung tâm hành chính mới của tỉnh Bình Dương với hệ thống metro của TP.HCM, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển của người dân, giảm áp lực lên giao thông đường bộ và thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực.
Đặc biệt, tuyến này sẽ hỗ trợ mô hình đô thị TOD, khuyến khích phát triển các khu dân cư, thương mại và dịch vụ xung quanh các nhà ga, tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất và tăng cường kết nối vùng.
Tuyến Metro Số 2: Thủ Dầu Một – Hiệp Bình Phước
Tổng quan dự án
– Chiều dài: Hơn 21,8 km, toàn bộ tuyến đi trên cao.
– Điểm đầu – điểm cuối: Từ Thủ Dầu Một (Bình Dương) đến Hiệp Bình Phước (TP.HCM, nay thuộc phường Hiệp Bình, TP. Thủ Đức).
– Số lượng ga: 13 ga.
– Depot: Sử dụng chung depot với tuyến metro số 3 TP.HCM tại Hiệp Bình Phước.
– Tổng mức đầu tư dự kiến: 50.425 tỷ đồng.
Tiến độ dự án: Dự án đã được Hội đồng Thẩm định nội bộ địa phương tổ chức thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Tuy nhiên, dự án chưa thực hiện thủ tục trình quyết định chủ trương đầu tư theo quy định cũ.
Ý nghĩa và tầm quan trọng
Tuyến metro số 2 sẽ tạo ra một hành lang giao thông quan trọng, kết nối trung tâm Thủ Dầu Một – khu vực phát triển năng động của Bình Dương – với TP.HCM. Đây là tuyến metro chiến lược, không chỉ hỗ trợ giao thông mà còn thúc đẩy liên kết kinh tế, thương mại và dịch vụ giữa hai địa phương. Mô hình TOD cũng sẽ được áp dụng, tạo ra các khu đô thị hiện đại, tích hợp quanh các nhà ga.
Chính sách mới từ luật đường sắt 2025
Quốc hội vừa thông qua Luật Đường sắt 2025, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đưa ra nhiều cơ chế và chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy đầu tư vào đường sắt, bao gồm đường sắt đô thị. Theo đó:
– Các dự án đường sắt địa phương, đặc biệt là các dự án theo mô hình TOD, không cần thực hiện thủ tục quyết định chủ trương đầu tư như trước đây.
– UBND cấp tỉnh có thẩm quyền tổ chức lập, thẩm định và quyết định đầu tư, cũng như điều chỉnh dự án theo trình tự, thủ tục tương tự các dự án nhóm A do địa phương quản lý.
Nhờ quy định mới này, hai dự án metro số 1 và số 2 có thể được triển khai nhanh chóng hơn, giảm bớt các thủ tục hành chính phức tạp, từ đó đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị đầu tư và xây dựng.
Đề xuất của ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM
Để triển khai công tác chuẩn bị đầu tư cho hai tuyến metro, MAUR đã kiến nghị:
Giao nhiệm vụ: UBND TP.HCM giao MAUR tổ chức thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư cho cả hai dự án.
Bố trí vốn: Đề xuất Sở Tài chính tham mưu UBND TP trình HĐND TP bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và năm 2025. Trước mắt, đề xuất cấp 10 tỷ đồng cho mỗi dự án để thực hiện các công tác chuẩn bị đầu tư, bao gồm nghiên cứu khả thi, khảo sát và lập hồ sơ thiết kế.
Tầm nhìn và triển vọng
Việc triển khai hai tuyến metro kết nối TP.HCM và Bình Dương không chỉ giải quyết bài toán giao thông mà còn góp phần định hình một khu vực đô thị liên kết hiện đại, bền vững. Theo các chuyên gia, mô hình TOD sẽ mang lại nhiều lợi ích:
Tăng cường kết nối vùng: Giảm thời gian di chuyển giữa TP.HCM và Bình Dương, từ đó thúc đẩy giao thương và phát triển kinh tế.
Phát triển đô thị thông minh: Các khu vực xung quanh nhà ga metro sẽ trở thành trung tâm thương mại, dịch vụ và dân cư, thu hút đầu tư trong và ngoài nước.
Giảm ùn tắc giao thông: Metro là giải pháp giao thông công cộng hiệu quả, giảm áp lực lên các tuyến đường bộ như Quốc lộ 13 – tuyến đường huyết mạch giữa TP.HCM và Bình Dương.
Thông tin bổ sung từ các nguồn mới nhất
Theo thông tin từ các nguồn báo chí và cổng thông tin điện tử, các dự án metro này đang nhận được sự quan tâm lớn từ cả chính quyền và nhà đầu tư:
Nguồn vốn tiềm năng: Ngoài ngân sách nhà nước, TP.HCM và Bình Dương đang kêu gọi đầu tư theo hình thức PPP (hợp tác công – tư) để giảm áp lực tài chính. Các nhà đầu tư Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu đã bày tỏ sự quan tâm đến các dự án metro tại Việt Nam.
Tác động kinh tế: Theo nghiên cứu của Viện Kinh tế Việt Nam, mỗi km đường sắt đô thị có thể tạo ra giá trị gia tăng kinh tế lên đến 1,5-2 lần so với đầu tư ban đầu, nhờ vào hiệu ứng lan tỏa từ phát triển đô thị và thương mại.
Kế hoạch dài hạn: TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ hoàn thành ít nhất 3 tuyến metro, trong đó các tuyến kết nối với Bình Dương đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Kết luận
Hai tuyến metro số 1 (TP mới Bình Dương – Suối Tiên) và số 2 (Thủ Dầu Một – Hiệp Bình Phước) là các dự án chiến lược, không chỉ giải quyết nhu cầu giao thông mà còn góp phần định hình mô hình đô thị hiện đại, bền vững theo hướng TOD. Với sự hỗ trợ từ Luật Đường sắt 2025 và các chính sách đặc thù, TP.HCM và Bình Dương có cơ hội đẩy nhanh tiến độ triển khai, thu hút đầu tư và hiện thực hóa tầm nhìn về một hệ thống giao thông công cộng tiên tiến. Việc bố trí vốn và giao nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư là bước đi quan trọng để đảm bảo hai dự án được khởi động đúng tiến độ, mang lại lợi ích lâu dài cho người dân và khu vực.
Nếu bạn cần thêm thông tin chi tiết hoặc muốn theo dõi tiến độ các dự án, hãy truy cập các cổng thông tin chính thức của UBND TP.HCM hoặc Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM.
